Xu hướng lãi suất đã giảm nhanh tương ứng với lạm phát đang giảm khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) quý 1/2013 chỉ còn tăng 2,39% so với cuối năm 2012. Tuy nhiên, theo một lãnh đạo của Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, CPI tháng 3/2013 tăng chậm lại là do chu kỳ sau Tết Nguyên Đán tiêu dùng giảm, do vậy, tiềm ẩn tăng lạm phát vẫn còn. Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Trí Hiếu – chuyên gia tài chính thì giảm lãi suất cũng không lo lạm phát vì hiện nay sức cầu của Việt Nam rất yếu. Bên cạnh đó, các tiêu chí để được vay vốn ngân hàng hiện nay đang bị thắt rất chặt, vì vậy mức tăng trưởng tín dụng toàn ngành đề ra cho năm nay khoảng 12% cho năm 2013 là khó đạt được. Nhiều doanh nghiệp cho biết, hiện nay khi vay vốn bất kỳ ngân hàng nào cũng đòi hỏi tài sản thế chấp là nhà đất. Tuy nhiên, hiện nay không phải nhà đất nào cũng được ngân hàng cho thế chấp, nhiều ngân hàng không nhận tài sản thế chấp là đất nông nghiệp, đất vườn mà đòi hỏi phải là đất thổ cư, vị trí đẹp… Một doanh nghiệp cho biết, những tài sản giá trị thì doanh nghiệp cũng đã thế chấp để vay vốn hết rồi. Giờ muốn vay phải có tài sản khác thì doanh nghiệp lấy đâu ra? Do vậy, lãi suất giảm nhưng doanh nghiệp vẫn không tiếp cận được nguồn vốn thì cũng chẳng có tác dụng gì. Ông Lê Quang Tùng- Giám đốc CTCP Sản xuất và dịch vụ cơ điện Hà Nội, giảm lãi suất về bản chất là có lợi cho khách hàng đi vay. Vấn đề là cần giữ lãi suất thấp ổn định lâu dài. Nếu không tình hình có thể sẽ như nhiều năm trước đây, lãi suất bỗng tăng vọt vào một số thời điểm khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Theo tôi, nên giữ lãi suất cho vay ở mức 10%/năm là tốt nhất. Bên cạnh đó, hạ lãi suất phải đi đôi với việc tăng khả năng tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp. Đó mới là vấn đề các doanh nghiệp quan tâm.
Ngân hàng Nhà nước cũng đã ra Thông tư 09/2013/TT-NHNN ngày 25/3/2013 quy định về lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa không quá 11%/năm, tuy nhiên mức lãi suất này chỉ áp dụng đối với 5 lĩnh vực ưu tiên, đó là xuất khẩu, nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Còn đối với các lĩnh vực khác đang phải chịu mức lãi suất 13-15%/năm. Ông Đỗ Minh Toàn cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục giảm lãi suất cho vay đối với các khách hàng của mình về mức 10,5%-12%/năm. Tuy nhiên, ông Toàn cũng cho biết hiện nay dư nợ của ACB tăng rất chậm.
Còn ông Nguyễn Đình Tùng – Tổng giám đốc OCB cho rằng, việc hạ lãi suất là điều kiện tiên quyết để hạ lãi suất cho vay, đẩy mạnh nguồn tín dụng đang ngưng trệ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Thực tế cho thấy vẫn còn dư địa cho việc tiếp tục hạ lãi suất xuống thấp hơn mức hiện tại. Nếu xét theo lạm phát kỳ vọng thấp như hiện nay, nhiều khả năng lãi suất huy động có thể giảm xuống khoảng 6-7%/năm. Điều này không hoàn toàn gây bất lợi cho hoạt động của các ngân hàng, mà ngược lại các ngân hàng vẫn có thể đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng khi lãi suất cho vay giảm thêm.
Tuy nhiên, theo nhận định của HSBC, Việt Nam cắt giảm lãi suất chính sách thêm 1% (lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu) với hiệu lực từ ngày 26/3/213 để thúc đẩy tiêu dùng nội địa, nhưng động thái này chỉ mang tính hỗ trợ tâm lý vì hiệu ứng thực tế có thể chỉ rất nhỏ. Tăng trưởng chậm lại phản ánh ưu tiên của Chính phủ đối với tăng trưởng bền vững cũng như quá trình giảm nợ vay của khu vực tư nhân-một thực tế sẽ mất vài năm để khôi phục. Vì áp lực lạm phát đang trên đà tăng trên cơ sở nền kinh tế đang có dấu hiệu phục hồi mặc dù còn chậm. Chúng tôi kỳ vọng không có thêm đợt cắt giảm lãi suất nào trong quý 2/2013.
Quang Anh